Polska ma niski - rzędu 20 procent - poziom recyklingu. Z roku na rok zwiększa się liczba produkowanych śmieci, obecnie to już jest 347 kilogramów na jednego mieszkańca naszego kraju. Większość tych odpadów ląduje na wysypiskach. Polskie lasy, miasta i wsie toną w śmieciach. Około 80 procent odpadów, które zalegają wśród nas to opakowania po napojach: butelki szklane czy plastikowe oraz aluminiowe puszki. Prawdziwą zmorą polskich lasów są wszechobecne „małpki”, małe butelki po wódce o pojemności 100-200 ml. Rozwiązaniem tego problemu miała być ustawa o systemie kaucyjnym, jednakże w ocenie Lewicy rządowy projekt to gniot, który nie rozwiązuje żadnego z powyższych zagadnień.
- Przede wszystkim jest to projekt bardzo skomplikowany, który sprawi, iż konsumenci nie będzie wiedzieli, do którego systemu zbiórki kaucyjnej można oddać daną butelkę, będą też obowiązywać różne kaucje – mówiła podczas konferencji prasowej posłanka Anita Sowińska. - Będą różne systemy logistyczne będą różne oznakowania. To wszystko sprawi, że ten system będzie nieczytelny i przez to nieskuteczny – kontynuowała. Jak dodała posłanka Lewicy kolejnym problemem jest to, że projektowany przez ministra Jacka Ozdobę system nie gwarantuje zbiórki wszystkich opakowań po napojach, „przede wszystkim pominięte są butelki szklane jednorazowego użytku”.
RECYKLING
- Właściwie ta ustawa nie zmieni kompletnie nic, ponieważ obecnie również producenci mogą dobrowolnie wdrażać różne systemy, a jak widzimy to po prostu nie działa – podkreśliła Sowińska. - Państwo nie może abdykować w tak ważnych kwestiach środowiskowych, ale musi przejmować inicjatywę legislacyjną i tak tworzyć system, aby był skuteczny – dodała.
Zdaniem Lewicy przy projektowaniu systemu kaucyjnego Polska powinna wykorzystać doświadczenia innych krajów europejskich, zarówno te pozytywne jak i negatywne. - Takim przykładem dobrych praktyk jest Litwa, która wdrożyła ten system niedawno, ale już w pierwszym roku funkcjonowania osiągnęła aż 74 procent zbiórki wszystkich odpadów z opakowań od napojów, a w kolejnym roku to już jest ponad 90 procent – poinformowała polityczka.
KAUCJA NA PUSZKI
Anita Sowińska zapowiedziała, iż na jutrzejszym posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zostaną zaprezentowane propozycje Lewicy w zakresie systemu kaucyjnego. Jego głównym celem ma być doprowadzenie do sytuacji, w której recyklingowi poddane zostaje 90 procent odpadów, co z jednej strony przysporzy się środowisku naturalnemu, a z drugiej strony wzmocni polską gospodarkę. Proponowany przez Lewicę system rozszerzonej odpowiedzialności producentów przyczyni się również do obniżenia opłat za wywóz śmieci.
- Nasze propozycje podzieliliśmy na cztery grupy interesariuszy: konsumentów, biznes, samorząd i środowisko. Jeżeli chodzi o konsumentów to zdajemy sobie sprawę, że najważniejszą rzeczą jest prostota tego systemu, ale także jego dostępność. Postulujemy, żeby objąć tym systemem wszystkie butelki, zarówno te szklane, jak i plastikowe oraz aluminiowe puszki – stwierdziła posłanka. - Aby ten system faktycznie zaczął działać musi być szeroko dostępny, a także powinien obowiązywać jeden wzór oznakowania opakowań zwrotnych – oceniła.
KAUCJA NA BUTELKI PET
- Wszystko wskazuje na to, że najlepiej by było, żeby w Polsce tym systemem zarządzał jeden operator, który będzie go prowadził i kontrolował. Po drugie, bardzo ważne jest, żeby system kaucyjny był obowiązkowy a nie dowolny. Po trzecie, żeby obejmował - tak jak na Litwie - prawie wszystkie opakowania, bo tylko w ten sposób tak naprawdę możemy odzyskiwać w wystarczającym stopniu odpady i jeszcze na nich zarobić – mówiła posłanka Wanda Nowicka. - Trudno zrozumieć, dlaczego minister Ozdoba uznał, że np. można w tym systemie pominąć puszki aluminiowe. Ktoś to rozumie? Ja tego nie rozumiem.
W ocenie polityczki projektowany system musi uwzględniać specyfikę różnych podmiotów handlowych. - Wielkie sieci handlowe mają inne możliwości, o wiele większe niż małe sklepiki, ale system powinien tak funkcjonować, żeby właśnie te małe podmioty mogły również go w sposób prosty i konsekwentny wprowadzić – oświadczyła. Jak podkreśliła posłanka, aby utrzymać prostotę systemu należy znieść VAT na opakowania, co zmniejszy wszelką biurokrację oraz kłopoty księgowe.