Ustawa o statusie osoby najbliższej w związku i umowie o wspólnym pożyciu

Wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty i ministra Katarzyna Kotula z Lewicy oraz wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz i posłanka Urszula Pasławska z PSL zaprezentowali projekt ustawy o statusie osoby najbliższej w związku i umowie o wspólnym pożyciu.  

Ustawa zakłada:  

1. Umowa cywilnoprawna u notariusza rejestrowana w Urzędzie Stanu Cywilnego 

2. Prawo do decyzji o pochówku 

3. Dostęp do informacji o stanie zdrowia i dokumentacji medycznej 

4. Prawo do zasiłku opiekuńczego 

5. Możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn i od czynności cywilnoprawnych 

6. Możliwość wspólnego rozliczania w przypadku wspólności majątkowej 

7. Możliwość objęcia partnera ubezpieczeniem zdrowotnym 

8. Prawo do renty rodzinnej po zmarłym partnerze 

9. Testamentowe dziedziczenie 

10. Prawo do mieszkania 

Można stać w miejscu albo zrobić krok do przodu 

– Kiedy ma się do wyboru albo stać w miejscu, albo iść do przodu, to warto zrobić ten jeden krok. Czasami, aby zrobić jeden krok do przodu, trzeba się wcześniej cofnąć. Usiąść do stołu i rozmawiać, z tymi, z którymi współpracujemy w koalicji, ale czasem się różnimy. 

Pragnę Państwu przypomnieć, że przez 20 lat nikomu nie udało się przygotować projektu, który zostałby przegłosowany i przeszedłby przez Sejm, przez Senat i został położony na biurku prezydenta. My chcemy taką próbę podjąć. Dla tych, którzy od 20 lat czekają, żyjąc w związkach nieformalnych.  

Zmiana struktury społecznej, rozwody, brak zaangażowania się z sformalizowanie związków, powodują, iż państwo musi na to odpowiedzieć. Musimy dać ludziom poczucie bezpieczeństwa.  

Obywatele i obywatelki, którzy płacą podatki, którzy mieszkają tutaj, ponieważ kochają Polskę, czekają, aby państwo powiedziało, że ich też widzi i chce otoczyć opieką. Dać poczucie bezpieczeństwa w zakresie majątku, zdrowia, czy też podatkowego.  

Sama nazwa ustawy pokazuje, iż spotkaliśmy się w połowie drogi. Jest to projekt rządowy.  

Dziękuję marszałkowi Czarzastemu i premierowi Kosiniakowi-Kamyszowi, iż podczas sierpniowego spotkania podjęli tę polityczną decyzję, iż rozpoczynamy tę drugą rundę rozmów, aby znaleźć porozumienie.  

Dziękuję też posłance Urszuli Pasławskiej, z którą pracowałyśmy od sierpnia 2025 r., a także europosłowi Krzysztofowi Śmiszkowi. 

Ustawa nie daje możliwości zawarcia małżeństwa. Została napisana tak, abyśmy mogli rozmawiać z Pałacem Prezydenckim o porozumieniu.  

Dla osób, które od lat czekają na tę ustawę, nie ma znaczenia jak ona się będzie nazywać, ale ma znaczenie, że da im bezpieczeństwo finansowe, podatkowe oraz zdrowotne – mówiła ministra Katarzyna Kotula.  

Trudne porozumienie, które znajdzie większość w parlamencie  

– To dobry tydzień. Wczoraj rano wspólnie przedstawiliśmy wspólnie z Polską 2050 projekt ustawy o asystencji osobistej, dziękuję również prezydentowi Karolowi Nawrockiemu za podpisanie ustawy, która wlicza do stażu pracy działalność na JDG oraz pracę na umowie zlecenie. 

Wielki szacunek dla PSL-u z Włodkiem Kosiniakiem-Kamyszem i panią Urszulą Pasławską za rozsądne rozmowy.  

W tym porozumieniu udało się zmieścić wszystko to, co było możliwe do przeprowadzenia w tym parlamencie. Niektóre rzeczy do tego porozumienia nie weszły, dlatego, że w tych sprawach nie znaleźliśmy konsensusu i oraz większości w parlamencie.  

To trudne porozumienie, ale temat też jest trudny. W Austrii zaczęto o tym rozmawiać w 2010 r., sprawa zakończyła się w 2019 r. W Słowenii w 2006 r., zakończono w 2023 r. W Estonii w 2015 r., zakończono 2024 r. Oznacza to, że należy te procesy wprowadzać powoli, ale wpierw trzeba zacząć. I temu służy to porozumienie.  

Obecnie poza Polską w Europie nie uregulowano tych spraw w Bułgarii, Słowacji i Rumunii. W pozostałych krajach w większym lub mniejszym stopniu te sprawy są uregulowane.  

W tej sprawie powinien zwyciężyć pragmatyzm. Zrobiliśmy pierwszy krok – Włodzimierz Czarzasty, wicemarszałek Sejmu.