Z powodu smogu w Polsce umiera około 48 tysięcy osób rocznie. Nasz kraj jest w niechlubnej czołówce państw Unii Europejskiej, z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. Spośród pięćdziesięciu europejskich miast najbardziej zagrożonych smogiem, aż 33 jest w Polsce.
Minął 3 rok wdrażania programu „Czyste Powietrze”. Jeszcze rząd Beaty Szydło zapowiadał wydanie 100 mld złotych w ciągu dziesięciu lat, dzięki czemu miało zostać wymienionych 3 mln pieców tradycyjnych tzw. kocpiuchów. Niestety, dziś możemy powiedzieć, że ten program praktycznie nie zdał egzaminu.
Potrzebna jest radykalna zmiana, chcemy oddychać powietrzem, które nie zabija. Nie ma szczepionki na smog, ale są za to fundusze Unii Europejskiej, które są dedykowane do walki z zanieczyszczeniem powietrza i należy je jak najlepiej wykorzystać. Znakomitą wizytówką zwycięstwa Polski w zmaganiu się ze smogiem, byłyby schroniska górskie wolne od zapachu spalenizny i dymów z komina.
Składamy projekt ustawy, który zakłada dodanie schronisk górskich do listy podmiotów, które kwalifikują się do korzystania z funduszy przeznaczonych na termomodernizację. Środki Funduszu Termomodernizacji na lata 2020-2029 to jest ponad 3 miliardy złotych, z pewnością uda się z nich wyasygnować kwotę około 20 mln złotych, żeby kwestię smogu w schroniskach górskich zlikwidować.
Zgodnie z naszym pomysłem, w przypadku wymiany przez dane schronisko kopciucha na instalację grzewczą bez ogniw fotowoltaicznych, dopłata do inwestycji wyniesie do 49% kosztów termomodernizacji, a w przypadku kompleksowej wymiany premia wyniesie 90% kosztów takiego projektu.
Przemysław Koperski podczas konferencji prasowej powiedział:
W Polsce jest około stu schronisk górskich. Większość z nich opalanych jest niestety węglem. W ciągu ostatnich 30 lat polski rząd nie miał dobrego pomysłu, żeby tę sytuację zmienić i często idąc w góry jesienią można zauważyć zwały kilkudziesięciu ton węgla, które są składowane na okres zimowy przed schroniskiem górskimi. Nasz projekt ustawy to zmieni. Chcemy, żeby schroniska górskie, ich właściciele - przede wszystkim PTTK - otrzymali dopłatę z Funduszu Termomodernizacji do likwidacji dotychczasowych starych źródeł ciepła, w wysokości 90% kosztów inwestycji. W przypadku gdy byłaby to instalacja bez ogniw fotowoltaicznych, dopłata wyniesie do 49%., a w przypadku wymiany kompleksowej 90%.
Środki Funduszu Termomodernizacji to jest ponad 3 miliardy złotych na lata 2020-2029, mamy nadzieję, że pozwolą one wyasygnować kwotę około 20 mln złotych, żeby kwestię smogu w schroniskach górskich zlikwidować.
Anita Sowińska podczas konferencji prasowej powiedziała:
Ubiegły rok ubiegły rok w kwestii zdrowia został zdominowany przez pandemię, z powodu koronawirusa i chorób współistniejących umarło ponad 28,5 tysiąca osób. Musimy pamiętać, że z powodu smogu nadal umiera około 48 tysięcy osób rocznie. Niestety Polska jest w niechlubnej czołówce państw Unii Europejskiej, z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. Spośród pięćdziesięciu najbardziej zanieczyszczonych europejskich miast, aż 33 jest w Polsce. I ta sytuacja niestety nie poprawia się, a wręcz się pogarsza. Natomiast pozostałe kraje Unii Europejskiej pracują nad tym, aby wymieniać piece systematycznie i to powietrze tam się wciąż poprawia.
Polski Alarm Smogowy ostatnio opublikował raport o wymianie pieców w Polsce i wygląda to fatalnie. Pochodzę z województwa łódzkiego, czyli reprezentuję między innymi miasto Radomsko, gdzie wymieniono w 2019 roku raptem 4 piece na 7500. W Tomaszowie Mazowieckim 6 na 1900 pieców. To oznacza, że jeżeli w takim tempie będziemy wymieniać te piece, to zajmie nam to ponad trzysta lat. Tempo to jest zdecydowanie za wolne. Warto tutaj też wspomnieć o tym, że smog ma nie tylko wpływ na nasze zdrowie, jeżeli chodzi o układ oddechowy, ale cząsteczki pyłu PM2,5 przenikają z łatwością do krwi, do krwiobiegu. Oznacza to, że cząsteczki te dostają się do serca, do mózgu i są m.in. przyczyną zwiększonej zachorowalności na udary mózgu, czy też zawały serca. Smog również wpływa na płodność zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, a także jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci, również w tym okresie prenatalnym.
Marek Balt podczas konferencji prasowej powiedział:
Polska przyjęła zobowiązania, żeby realizować politykę klimatyczną zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez Unię Europejską i przez wszystkie kraje członkowskie UE. W nowej perspektywie budżetowej Parlament Europejski i Komisja Europejska przygotowały olbrzymie środki finansowe na to, żeby Polska mogła zmienić swój system energetyczny i system ogrzewania domów, zaopatrywania budynków w ciepło i w prąd elektryczny. Mamy problemy ze smogiem i dzięki tym środkom Unii Europejskiej, które są przeznaczone na walkę ze zmianą klimatu, na ograniczenie emisji CO2 możemy ten problem, który dotyczy schronisk, domów i miast rozwiązać. Dobrze by było, żeby polski rząd wykorzystał miliardy euro przeznaczone na walkę właśnie ze smogiem, ze zmianami klimatu i dobrze by było, żeby wizytówką naszych gór nie były tiry z węglem, ale schroniska wyposażone w nowoczesne elektryczne kotły ogrzewające te miejsca. To wstyd, że w naszych pięknych górach czuć spaleniznę i smród palonego węgla. Zamiast cieszyć się świeżym czystym zdrowym powietrzem musimy wdychać zanieczyszczenia i oglądać kopcące kominy. Cieszę się, że klub Lewicy, że pan poseł Przemysław Koperski - pochodzący z Podbeskidzia - przygotował taki projekt ustawy, który może stać się naszą wizytówką, którą będziemy się chcieli chwalić i pokazywać, że racjonalnie próbujemy wykorzystać środki unijne, które właśnie na ten cel zostały przeznaczone. Jako współautor rezolucji dotyczącej przygotowania się i adaptacji do zmian klimatu, przypominam, że przygotowaliśmy w niej wiele zaleceń, które można wykorzystać, a które mogą być drogowskazem dla polskiego rządu, jak nas przygotować do tych zmian klimatycznych, które niechybnie nas spotkają.