Obejmując resort nauki od razu musieliśmy od razu reagować, w pierwszym dniu urzędowania byłem w Poznaniu i rozwiązywałem problem z akademikiem „Jowita”. Okazało się, że akademik to jest wielki problem dla studentek i studentów w Polsce, aby wszyscy mieli równe szanse. Ilość miejsc w akademikach w stosunku do liczby studentów jest bardzo mała i to jest niecałe 10 procent.
Druga decyzja to była kwota 150 mln zł rozdysponowana w grudniu przez uczelnie wyższe, przeznaczone na remonty akademików. Jak się okazało ze 100 tysięcy miejsc w takich placówkach, 30 tysięcy jest czysto teoretyczne, ponieważ nie nadaje się do zamieszkania.
Trzecia rzecz, to procedowany obecnie przez rząd projekt ustawy, który daje możliwość korzystania z Funduszu Dopłat właśnie przez uczelnie wyższe, z przeznaczeniem na budowę lub remonty akademików. Jestem po rozmowie z ministrem rozwoju i w trakcie uzgodnień międzyresortowych, które pozwolą przekazać większe środki na ten cel.
Jako Lewica zdajemy sobie sprawę, że na badania i rozwój należy przeznaczać zdecydowanie większe środki finansowe. Dlatego też zarekomendowałem ustawę, która zmienia nadzór nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, aby przekazać go w gestię Ministra Nauki, co się stanie w przyszłym tygodniu.
NCBiR będzie wymagał wielkiej reformy, aby przywrócić ten pomost pomiędzy polską nauką a przemysłem i gospodarkę. Każda złotówka przeznaczona na badanie i rozwój to 13 zł wracające do budżetu. Nie będzie cyfryzacji, nie będzie nowych technologii bez środków na ten cel. Pieniądze na badania i rozwój znajdują się również w KPO.
Kolejna sprawa to kwestia wprowadzenia 30-procentowych podwyżek dla kadry akademickiej i 20-procentowych podwyżek dla wszystkich pracowników uczelni wyższych w Polsce. Na kontach uczelni już znajdują się środki, które pozwolą rektorom, w porozumieniu ze stroną społeczną, wprowadzić zapowiadane podwyżki. Bez nich nie przywrócimy autorytetu uczelni wyższych oraz polskiej nauce.
Już dziś mogę zapowiedzieć ustawę dotyczącą Polskiej Akademii Nauk oraz nowelizację ustawy o szkolnictwie wyższym.
Dariusz Wieczorek, minister nauki
Sejm, 1 marca 2024 r.