Polskie lasy, miasta i wsie toną w śmieciach. Około 80 procent odpadów, które zalegają wśród nas to opakowania po napojach: butelki szklane czy plastikowe oraz aluminiowe puszki. Prawdziwą zmorą polskich lasów są wszechobecne „małpki”, małe butelki po wódce o pojemności 100-200 ml.
Kaucja na butelki PET
Co zrobić, abyśmy przestali tonąć w śmieciach? - Rozwiązanie tego problemu jest bardzo proste, trzeba wprowadzić system kaucyjny na wszystkie opakowania po napojach: aluminiowe puszki oraz butelki szklane i plastikowe – mówiła Anita Sowińska podczas konferencji w Sejmie. Jak poinformowała posłanka system powinien obejmować opakowania od 100 ml do 3 litrów bez względu na to czy są one jednorazowe, czy też przeznaczone do wielokrotnego użytku.
Kaucja na puszki
Lewica proponuje nadać konkretną wartość butelce czy puszcze, aby zmienić perspektywę konsumentów, którzy nie będą już traktować opakowań po napojach wyłącznie jako śmieci. - Każdy zastanowi się zanim wyrzuci taką butelkę do lasu czy na ulicę, zamiast tego odda ją do skupu albo do sklepu – stwierdziła Sowińska. - A nawet jeżeli zdarzy się, że ktoś wyrzuci taką butelkę, to zawsze znajdą się ludzie, którzy ją zbiorą i odzyskają za nią kaucję – podkreśliła.
Recykling
Doświadczenia innych krajów pokazują, że objęcie systemem kaucyjnym butelek plastikowych czy szklanych oraz puszek zwiększa poziomy recyklingu. Zgodnie z wytycznymi UE do 2025 r. powinniśmy poddawać recyklingowi 50 procent, a do 2030 r. 55 procent opakowań z tworzyw sztucznych. Już 26 europejskich krajów UE wprowadziło lub podjęło decyzję o implementacji systemu kaucyjnego. - Jako Lewica jesteśmy za tym, aby jak najwięcej opakowań było wielokrotnego użytku, przede wszystkim ze szkła. Mają one najmniejszy wpływ na środowisko, zużywają najmniej zasobów i emitują mniej CO2 w całym cyklu życia produktu. Ale ważne jest również, aby ten system obejmował również jednorazowego użytku np. butelki plastikowe czy puszki aluminiowe. Dlaczego? Surowiec, który jest zebrany w takiej wyselekcjonowanej zbiórce jest czysty i wysokiej jakości przez co polepsza poziom recyklingu i mniej śmieci w obiegu w obiegu odpadów – mówiła Anita Sowińska.
Mniejsza opłata za wywóz śmieci
Proponowany system rozszerzonej odpowiedzialności producentów przyczyni się również do obniżenia opłat za wywóz śmieci. - Dzisiaj polska rodzina przeciętnie płaci 100 złotych miesięcznie za wywóz odpadów. Ustawa, która została ostatnio przyjęta w Sejmie mówi o tym, że ten koszt może wynieść nawet 150 zł miesięcznie, czyli między 1200 zł a 1800 zł rocznie – mówił poseł Przemysław Koperski. - Jednym z elementów rozszerzonej odpowiedzialności producentów jest system aukcyjny, który powoduje, że ilość wytwarzanych odpadów po prostu spadnie, a zatem koszt zagospodarowania tych odpadów będzie niższy.
Premier Mateusz Morawiecki już w 2019 roku zapowiadał uruchomienie systemu kaucyjnego na jednorazowe butelki plastikowe, ale do tej pory go nie ma. Za przygotowanie ustawy o opakowaniach zwrotnych i rozszerzonej odpowiedzialności producenta odpowiedzialny jest wiceminister Klimatu i Środowiska Jacek Ozdoba z Solidarnej Polski. - Od dwóch lat kręci, że ustawa jest w przygotowaniu. Jest gdzieś, ale nie wiadomo gdzie? Efektów nie widać – informuje posłanka Sowińska.
- Apelujemy jeszcze raz bardzo gorąco, żeby prace nad tym projektem zakończyć, aby system aukcyjny stał się czymś realnym, żeby Polki i Polacy mogli w końcu płacić mniej za wywóz śmieci – oświadczył poseł Koperski.