Posłowie Lewicy oraz Koalicji Obywatelskiej domagają się od KRRiT przeprowadzenia kontroli w TVP – oświadczyli na wspólnej konferencji prasowej poseł Lewicy Dariusz Wieczorek oraz poseł KO Arkadiusz Mycha.
- 24 maja 2023 r. między 42:18 a 42:49 audycji „Woronicza 17” w programie TVP Info wyemitowano w całości materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość. Taki stan rzeczy narusza wprost przepisy ustawy z 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy – czytamy we wniosku do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
- W naszej ocenie to było złamanie prawa i KRRiT jest wręcz zobowiązana do tego, aby zweryfikować jaki był charakter nadania tego spotu. Czy odbyło się to w ramach bezpłatnego czasu, czy też komercyjnego? Należy też zweryfikować, dlaczego ten materiał w ogóle się w tym programie pojawił – mówił poseł Dariusz Wieczorek.
- Wyraźnie widać, że PiS wykorzystuje i będzie wykorzystywać media publiczne do swojej kampanii wyborczej. Zapewne tego typu przypadki będą miały miejsce w przyszłości – podkreślił.
- Jako opozycja musimy zareagować, chcemy aby Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w trybie nadzorczym zakazała spotów jakiejkolwiek partii, w jakiejkolwiek telewizji – oświadczył. - Walczymy o uczciwe zasady w wyborczej walce – dodał.
Zdaniem Wieczorka KRRiT powinna również skrupulatnie rozliczać TVP z czasu, jaki jest poświęcany poszczególnym komitetom wyborczym. - Media komercyjne transmitują na ogół wszystkie konwencje wyborcze, wszystkich ugrupowań, ale w przypadku mediów publicznych, które powinny być pluralistyczne nie zobaczycie państwo wydarzeń organizowanych przez Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę, czy też Konfederacji. Tam są tylko konwencje obozu rządzącego – ocenił.
Media publiczne powinny działać zgodnie z prawem
- Media publiczne nie są niczyją prywatną własnością i mają obowiązek rzetelnego informowania obywateli – mówił podczas spotkania z dziennikarzami poseł Arkadiusz Mycha. - Od lat media publiczne, a szczególnie TVP Info stały się narzędziem do uprawiania polityki przez PiS – podkreślił.
- Nawet jak nie otrzymamy rozstrzygnięcia, które oddaje ducha przepisów prawa, które określają ducha rywalizacji wyborczej, to kiedyś każdy kto przykładał rękę do upartyjnienia mediów publicznych będzie musiał za to odpowiedzieć – oświadczył.
Zdaniem Mychy ograniczenie dostępu do rzetelnej informacji obywatelom, to „ograniczenie ich praw wyborczych”.
Warszawa, 26 września 2023 r.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Skwer Kardynała Stefana Wyszyńskiego 9
01–015 Warszawa
Wniosek
Działając w interesie publicznym na podstawie art. 241 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775) w związku z art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1414, z późn. zm.; dalej: u.r.i.tv), żądam przeprowadzenia kontroli działalności dostawcy usług medialnych – Telewizji Polskiej S.A. w zakresie zgodności działania tego dostawcy z przepisami prawa.
24 maja 2023 r. między 42:18 a 42:49 audycji „Woronicza 17” w programie TVP Info wyemitowano w całości materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość. Taki stan rzeczy narusza wprost przepisy ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277, z poźn. zm.; dalej: KWyb).
Przepisy KWyb w sposób kompleksowy regulują prowadzenie agitacji wyborczej w programach publicznych i niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych. Zgodnie z art. 116 § 1 KWyb komitety wyborcze mają prawo prowadzenia agitacji wyborczej w programach publicznych i niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych, w formie audycji wyborczych. Z kolei przez agitację wyborczą należy rozumieć – stosownie do art. 105 § 1 KWyb – publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, a zatem wszelkie przekazy informacji, których celem jest wpływ na zachowania wyborcze wyborców (głosowanie lub niegłosowanie na określony komitet wyborczy, głosowanie lub niegłosowanie na określonego kandydata, udział lub brak udziału w wyborach). Agitacja wyborcza prowadzona jest w szczególności za pomocą materiałów wyborczych, które obejmują upublicznione i utrwalone przekazy informacji mające związek z zarządzonymi wyborami (art. 109 § 1 KWyb). Materiałami wyborczymi są w szczególności materiały audiowizualne. W tym kontekście należy przyjąć, że jedyną dopuszczalną formą prowadzenia agitacji wyborczej w programach publicznych i niepublicznych nadawców telewizyjnych, w tym w szczególności rozpowszechniania materiałów wyborczych określonego komitetu wyborczego, jest audycja wyborcza. Zgodnie z art. 116a § 1 KWyb audycją wyborczą jest część programu radiowego lub telewizyjnego, niepochodząca od nadawcy, stanowiąca odrębną całość ze względu na treść lub formę, przy czym rozpowszechnianie audycji wyborczych obejmuje w szczególności emisję audycji wyborczych przygotowywanych przez komitety wyborcze (art. 116a § 3 KWyb). Podkreślenia przy tym wymaga, że – z wyłączeniem audycji wyborczych rozpowszechnianych nieodpłatnie, o których mowa w art. 117 § 1 KWyb – wszystkie audycje wyborcze muszą być rozpowszechniane odpłatnie, na jednakowych warunkach dla wszystkich komitetów wyborczych (art. 119 § 1–2 KWyb). Ma to szczególne znaczenie, ponieważ nieodpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczej komitetu wyborczego partii politycznej może być traktowane jako przestępstwo z art. 506 pkt 7 KWyb, tj. udzielenie komitetowi wyborczemu partii politycznej korzyści majątkowej z innego źródła niż z funduszu wyborczego partii politycznej tworzącej komitet wyborczy partii politycznej. Przestępstwo to jest zagrożone karą do 100 000 zł grzywny.
W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że wyemitowany między 24 maja 2023 r. między 42:18 a 42:49 audycji „Woronicza 17” w programie TVP Info materiał audiowizualny jest materiałem wyborczym Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość (został zapowiedziany przez prowadzącego program „Woronicza 17” jako „spot”; pochodził od Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość, co zostało zaznaczone przez podanie źródła w postaci strony internetowej twitter.com/pisorgpl; służył agitacji wyborczej, ponieważ zawierał treści zachęcające do głosowania na Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość, a zniechęcające do głosowania na kandydatów Koalicyjnego Komitetu Wyborczego Koalicja Obywatelska – Donalda Tuska oraz Bogdana Klicha). Nie stanowi on jednak odrębnej audycji, ale część audycji pt. „Woronicza 17”. W konsekwencji jego emisja przez TVP Info w tym programie nie była rozpowszechnianiem audycji wyborczej, lecz inną publikacją materiału wyborczego w programie nadawcy publicznego. Takie działanie w świetle art. 116 § 1 w zw. z art. 116a § 1 KWyb jest niedopuszczalne. Jednocześnie powstaje istotna wątpliwość co do ewentualnego uiszczenia przez Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość opłaty za emisję tego materiału wyborczego. Nieodpłatna emisja materiału wyborczego stanowi bowiem czyn zabroniony, a osoba, która podjęła decyzję o jego rozpowszechnianiu w audycji „Woronicza 17” w programie TVP Info, mogłaby ponieść odpowiedzialność karną przewidzianą w art. 506 pkt 7 KWyb. Z tych powodów emisja tego materiału wyborczego w innej postaci niż audycja wyborcza lub nieodpłatnie przesądzałaby o naruszeniu przepisów prawa przez dostawcę usług medialnych – Telewizję Polską S.A. i wymagałaby podjęcia przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji lub jej Przewodniczącego środków przewidzianych w ustawie, w tym w szczególności – wezwania dostawcy usługi medialnej do zaniechania działań w zakresie dostarczania usług medialnych, jeśli naruszają one przepisy prawa lub wydania decyzji nakazującej zaniechanie przez dostawcę usługi medialnej działań w tym zakresie (art. 10 ust. 3-4 u.r.i.tv).
Z tych powodów żądam przeprowadzenia kontroli działalności dostawcy usług medialnych – Telewizji Polskiej S.A. w zakresie zgodności działania tego dostawcy z przepisami prawa, tj. w szczególności zbadania, czy wyemitowany między 24 maja 2023 r. między 42:18 a 42:49 audycji „Woronicza 17” w programie TVP Info materiał audiowizualny pochodzący od Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość miał charakter audycji wyborczej i był rozpowszechniany odpłatnie czy nie miał takiego charakteru i był rozpowszechniany nieodpłatnie, a w konsekwencji – jego emisja naruszała art. 116 § 1 w zw. z art. 116a § 1 KWyb oraz mogła stanowić czyn zabroniony z art. 506 pkt 7 KWyb., a w razie stwierdzenia tych naruszeń prawa – zastosowania środków przewidzianych w art. 10 ust. 3-4 u.r.i.tv.